In vrijwel elke Turkse keuken vind je een pot met domates salça – een diepe, geconcentreerde tomatenrpuree die als smaakmaker in talloze gerechten wordt gebruikt. Het is veel meer dan alleen puree: salça is een culinaire basis, een stukje traditie en een onmisbaar ingrediënt dat de Turkse keuken zijn rijke, volle smaak geeft.
Wat is domates salça?
Domates salça is een dikke tomatenpuree die ontstaat door tomaten te koken en langdurig in te laten dikken, vaak in de zon of op laag vuur. In tegenstelling tot de standaard tomatenpuree uit de supermarkt, bevat salça minder vocht en een veel intensere, hartige smaak. Het kan variëren van zoet en fruitig tot diep en bijna umami-achtig.
Turken maken onderscheid tussen twee soorten salça:
Biber salça – gemaakt van rode paprika’s of pepers, pittig of zoet.
Domates salça – gemaakt van tomaten, milder van smaak.
Soms worden beide soorten gecombineerd voor een perfecte balans in stoofschotels en sauzen.
Traditionele bereiding
De traditionele manier om domates salça te maken, gaat vaak nog van generatie op generatie:
Rijpe, zoete tomaten worden gepureerd en ontveld. De puree wordt ingekookt in grote pannen of uitgesmeerd op grote platen en in de zon gedroogd. Het vocht verdampt langzaam, waardoor er een dikke, geconcentreerde pasta overblijft. Een beetje zout wordt toegevoegd, dat niet alleen voor smaak zorgt maar ook als natuurlijk conserveermiddel werkt.
Als je in de zomer in Turkije in dorpen komt dan zie je nog steeds grote schalen tomatenpuree drogen op de daken of binnenplaatsen. Hele families komen samen om salça te maken, zodat er een voorraad is voor de wintermaanden.
En ben je niet in de gelegenheid om het zelf te maken, dan is er meestal wel iemand in de familie of een buurvrouw die wat voor je over heeft. Ook op de Turkse markten vind je in de herfst altijd volop kraampjes met huisgemaakte tomatenpuree.
Ik heb het geluk dat mijn schoonfamilie ook zelf grote hoeveelheden maakt en wij altijd verse domates salça uit Turkije tot onze beschikking hebben..
Waar koop je domates salça?
Je vindt domates salça in de Turkse supermarkt en in Nederland vaak ook bij de grotere supermarkten zoals de AH XL. Het wordt verkocht in blikken en glazen potten. En je hebt kleinere en grote glazen potten of blikken waaruit je kunt kiezen. Kijk wel altijd even op de ingrediënten lijst wat erin zit. En goede tomatenpuree bevat alleen tomaten en zout.
Hoe gebruik je domates salça?
Salça is ontzettend veelzijdig en vormt de basis van talloze Turkse gerechten:
- Stoofschotels (zoals kuru fasulye of etli güveç)
- Soepen (mercimek çorbası – linzensoep)
- Sauzen voor köfte of dolma
- Pide en börek als smaakmaker in de vulling
- Zelfs als broodbeleg, gemengd met olijfolie en kruiden
Het geheim van een goede Turkse maaltijd zit vaak in een schepje salça dat wordt meegebakken met ui en knoflook.
Gezond en natuurlijk
Domates salça is niet alleen smaakvol, maar ook voedzaam. Het zit vol met lycopeen, een krachtige antioxidant die tomaten hun rode kleur geeft. Daarnaast bevat het vitamine C, kalium en vezels. Doordat de puree langzaam indikt, wordt de voedingswaarde geconcentreerd.
Recept: zelfgemaakte domates salça
Ingrediënten (voor ca. 2 potjes):
- 3 kg rijpe tomaten
- 2 el zout (naar smaak)
- Optioneel: olijfolie om af te sluiten
Bereiding:
- Was de tomaten en snijd ze in stukken.
- Pureer de tomaten met een blender of passe-vite.
- Zeef de puree om velletjes en pitjes te verwijderen.
- Doe de tomatenpuree in een grote pan en breng langzaam aan de kook. Laat op laag vuur 2–3 uur inkoken, terwijl je regelmatig roert, tot de puree dik en geconcentreerd is.
- Traditionele methode: spreid de puree uit op grote schalen en laat deze 2–3 dagen in de zon drogen, af en toe doorroeren.
- Voeg zout toe en proef.
- Schep de salça in gesteriliseerde potten. Sluit af met een dun laagje olijfolie om schimmel te voorkomen.
- Bewaar op een koele, donkere plaats. Na opening in de koelkast bewaren.
Tip: Voor een diepere smaak kun je de puree tijdens het koken een scheutje olijfolie meegeven.
Zelfgemaakte salça smaakt voller, puurder en bevat geen toevoegingen.
Conclusie
Turkse domates salça is veel meer dan tomatenpuree. Het is een eeuwenoude traditie, een smaakmaker die gerechten diepte geeft, en een symbool van samen koken en bewaren voor de winter. Met een lepeltje salça breng je de zon en warmte van Turkije rechtstreeks je keuken in.
👉 Ontdek meer smaken uit de Turkse keuken! Download hier mijn gratis meze-ebook en laat je inspireren.
